زایمان و انواع آن

در این مقاله قصد داریم در خصوص انواع زایمان برای شما مطالبی را بیان نماییم. شرح زایمان و انواع آن برای مادران باردار بسیار اهمیت دارد زیرا مادر باردار بعد از شناخت دقیق در مورد زایمان و انواع آن می تواند با توجه به شرایط خود نوع زایمان مناسب را برگزیند. در واقع یکی از تجربه های درد آور و در عین حال شیرین دوران زندگی مادران، تجربه زایمان و تولد نوزاد است. این تجربه برای هر مادری حداقل یکبار رخ می دهد در نتیجه توصیه می کنیم که با مبحث زایمان و انواع آن آشنا شوید. 

خوب است بدانید که انواع زایمان شرایط، مزایا و معایب خود را دارد از این رو انتخاب درست نوع زایمان می تواند بعد از بررسی های پزشک و با توجه به شرایط فیزیکی مادر باردار انتخاب شود. در میان انواع زایمان ها زایمان طبیعی و سزارین بیش از سایر انواع زایمان ها شناخته شده است اما روش های دیگری هم برای زایمان وجود دارد که قصد داریم همه آن ها تشریح نماییم. در واقع زایمان و انواع آن عبارت هستند از :

1) زایمان طبیعی :

زایمان طبیعی یکی از انواع زایمان ها است که در زمان تولد نوزاد درد بسیار زیادی برای مادر باردار به همراه دارد. این روش زایمان یک روش کاملاً طبیعی است و به هیچ ماده تسکین دهنده نیاز ندارد. در این روش زمانی که مادر احساس درد شدید می کند می تواند از حمام آب گرم و ماساژ نرم استفاده نماید تا بدن وی آماده زایمان طبیعی باشد.

روش زایمان طبیعی به شکل طبیعی انجام می شود. در این روش مادر باردار هیچ جراحی خاصی نیاز ندارد و جنین وی با کمترین دخالت جراحی به صورت طبیعی از رحم و واژن مادر باردار خارج می شود. خوب است بدانید که بیشتر نوزادان جهان با روش زایمان طبیعی به دنیا می آیند.

2) زایمان بدون درد و از طریق دارو :

از آنجا که زایمان طبیعی دارای درد زیادی است در دنیای امروز سعی شده تا روش های کاهش درد را برای زایمان انجام دهند در این روش داروی تسکین دهنده خاصی به نام «پتدین» استفاده می شود. در این روش باید مادر باردار هیچ حساسیتی به ماده پتدین نداشته باشد. در صورت داشتن حساسیت ممکن است عوارضی مانند کاهش روند زایمان و خواب آلودگی برای مادر باردار ایجاد شود از این رو استفاده از ماده پتدین برای این دسته از مادران باردار توصیه نمی شود.

زمان مصرف این دارو درست زمانی است که میزان انقباضات رحم به صورت مکرر اتفاق می افتد و اندازه دهانه رحم نزدیک به 5 سانتی متر باز می شود. از آن جا که در زایمان طبیعی میزان باز شدن دهانه رحم باید تا 10 سانتی متر پیش رود و تا آن زمان مادر باردار باید فشار زیادی را متحمل شود، روش زایمان بدون درد در زمان باز شدن رحم تا 5 سانتی متر از مسکن پتدین استفاده می کند تا درد به میزان زیادی کاهش یابد.

3) زایمان سزارین :

زایمان سزارین در مقایسه با زایمان طبیعی روشی ساده تر است ولیکن نیاز به جراحی در ناحیه شکم دارد. این نوع زایمان یکی رایج ترین، پر طرفدار ترین و شایع ترین روش های زایمان است که در ایران بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. بهتر است بدانید که ممکن است روش زایمان سزارین درد کمتری داشته باشد اما عوارض بعد از عمل ممکن است در ناحیه شکم ایجاد شود و مادر باردار تا روز های زیادی احساس درد داشته باشد. توصیه می کنیم این روش را با توجه به نیاز و شرایط خود برگزینید.

4) زایمان طبیعی با تزریق ماده اپیدورال :

این روش تا حد زیادی به روش زایمان طبیعی نزدیک است. در این روش، مادر باردار به روش تزریق ماده بی حس کننده «اپیدورال» برای کاهش درد حین زایمان طبیعی کمک می شود. زایمان طبیعی با تزریق ماده اپیدورال برای مادرانی که قصد دارند زایمان طبیعی داشته باشند ولی درد کمتری را متحمل شوند توصیه می شود.

روش تزریق اپیدورال این گونه است که یک سوزن بسیار باریک روی کمر در ناحیه مهره های کمری وارد بدن مادر باردار می کنند و از طریق همین کانال داروی های تسکین کننده را وارد بدن مادر می کنند. توجه داشته باشید که تزریق داروی اپیدورال در زمانی انجام می شود که دهانه رحم 4 تا 5 سانتی متر باز شده باشد.

در این روش به دلیل آن که بدن مادر از قسمت پایین  بی حسی کامل دارد نمی تواند فشار زیادی در زمان زایمان اعمال کند در حالی که این زایمان مشابه زایمان طبیعی به فشار و زور زدن مادر نیاز دارد. ولی تزریق ماده اپیدورال مانع از این فشار می شود و پزشک نیاز دارد که از دستگاه وکیوم استفاده کند تا تأخیر زیادی در زمان تولد نوزاد به وجود نیاید. لازم به ذکر است که این روش برای مادرانی که ستون فقرات انحرافی دارند توصیه نمی شود.

5) زایمان با گاز استنشاقی :

در این روش زایمان گاز های اکسید نیترو و اکسیژن و نیز کپسول انتونوکس از طریق بینی استنشاق می شود تا بدین وسیله میزان درد ناشی از زایمان کاهش یابد. این روش هیچ عوارضی ندارد و میزان استفاده از انواع گاز ها و کپسول ها به نظر پزشک و شرایط مادر باردار بستگی دارد.

6) زایمان با فیزیوتراپی :

در این روش زایمان سعی می شود تا امواج الکتریکی از طریق پوست به بدن مادر باردار وارد شود. این امواج روی مهره های 4 و 5 ستون فقرات مهره های کمری القا می شود تا درد ناشی از زایمان در ناحیه کمر به مادر باردار فشار زیادی را وارد نکند. استفاده از امواج الکتریکی در ناحیه مذکور باعث می شود تا ماده مورفین در بدن مادر باردار شروع به ترشح کرده و مادر آرامش و احساس بهتری در زمان زایمان داشته باشد. این روش یکی از روش های خوب برای زایمان است که به مقدار زیادی درد را کاهش می دهد و فاقد عوارض است. استفاده از طب سوزنی همراه با القای امواج الکتریکی می تواند در کاهش درد اثر گذار باشد.

7) زایمان در آب :

این روش یکی انواع زایمان رایج در کشور های اروپایی است که مورد استقبال قرار گرفته است. در این روش برای کاهش درد زایمان مادران در وان آب وارد می شوند و در آن جا ماساژ های نرم روی بدن آن ها انجام می شود. روش زایمان در آب برای تولد نوزاد نیاز به رعایت نکاتی دارد تا نوزاد دچار خفگی نشود.

در این روش میزان ضربان قلب جنین باید با سونی کیت به صورت مکرر کنترل شود بنابراین نیاز است که این دستگاه، ضد آب باشد و در آب خراب نشود. این روش در ایران خیلی استقبال نمی شود هر چند برخی از مراکز درمانی  امکانات زایمان در آب را به طور کامل فراهم کرده اند. این روش زایمان برای مادرانی که چند قلو در راه دارند توصیه نمی شود زیرا با خطراتی مواجه خواهند شد همچنین مادر و سیستم بدنی وی باید به گونه ای باشد که موقعیت لگن وی در شرایط خوب و مناسبی برای زایمان قرار داشته باشد.

8) زایمان با روش فیزیولوژیک در صدر :

این روش زایمان کاملاً مشابه روش زایمان طبیعی است. در این روش برای کاهش استرس مادران باردار کلاس های آموزشی برگزار می شود تا مادران را نسبت به زایمان و انواع آن آشنا نمایند. در این روش مادران در اتاقی قرار می گیرند که به سخنان پزشک خود گوش می دهند می توانند هر کاری را انجام دهند مثلاً نوشیدنی بنوشند یا راه بروند و یا حتی از توپ های بزرگ برای کاهش درد در بغل خود استفاده نماید. در این اتاق پزشک ماما به طور مکرر در باره کاهش استرس و اضطراب، نکاتی را به مادران باردار گوش زد می کند. این روش زایمان برای همه مادران باردار توصیه می شود.

9) زایمان در حالت های مختلف :

منظور از این زایمان، حالت های مختلف قرار گیری مادران در حین زایمان است. منظور از حالت های مختلف مادر باردار نشستن روی صندلی، زانو زده یا چمباتمه و وضعیت خوابیده به پشت خواهد بود. در هر حالت برای زایمان شرایط، مزایا و معایبی وجود دارد که تا به امروز جامعه پزشکی نتوانسته است به یک اتفاق نظر کلی برسند.

10) زایمان با روش هیپنوتیزم :

در این روش برای مادر باردار روش هیپنوتیزم به کار گرفته می شود تا با تغییر خود آگاهی بتواند به روش تلقین پذیری مادر باردار درد زایمان کم تری را متوجه شود. این روش یک روش خوب و عالی است اما هنوز مراکز درمانی برای این روش تدارک دیده نشده اند. در حقیقت روش هیپنوتیزم برای زایمان می تواند از ماه پنجم حاملگی مادران باردار نیز آغاز شود.

روش های بیان شده زایمان و انواع آن را به طور کامل بیان کرده است و انتخاب آن باید با مشاوره پزشک ماما بعد از بررسی های دقیق سیستم بدن مادر باردار و شرایط وی در نظر گرفته شود. از این رو نمی توان به مادران باردار زایمان خاصی را بدون تحقیق پیشنهاد داد.