پرخاشگری کودکان یکی از مشکلاتی است که خانوادهها با آن مواجه هستند که به شیوههای مختلفی بروز داده می شوند؛ اما موضوعی که باید در نظر گرفته شود این است که پرخاشگری در سنین زیر 5 سال امری طبیعی است و می توان با آن کنار آمد تا به مرور زمان کودک این عادات را ترک کند. عمده دلایل پرخاشگری در کودکان پیش دبستانی مربوط به محیط است و باید با فراهم کردن آرامش برای آنها، این رفتار را کنترل کرد. دلیل پرخاشگری کودکان به مسائل زیادی مربوط میشود که در مورد هر کودک متفاوت است اما معمولاً احساسات ناخوشایندی در وجودشان وجود دارد که باید برطرف شوند.
چرا برخی از کودکان پرخاشگر هستند؟
دلایل زیادی برای پرخاشگری در بین کودکان وجود دارد اما عمدتاً مربوط به یادگیری و محیط است. در واقع کودک ممکن است که در محیط خشونت را دیده و آن را به صورت الگوی رفتاری درآورده است. به این شکل که احساس میکند تا هر وقت که با مشکلاتی روبرو میشود، میتواند با ابراز خشونت مشکلات خود را حل کند که باعث اختلال در عملکرد او خواهد شد. عمده دلایل پرخاشگری در کودکان پیش دبستانی مربوط به خانواده و بازیهایی است که او انجام میدهد. در صورتی که کودک کارتونهای خشن تماشا کند و یا اینکه بازیهایی را انجام دهد که مستقیماً خشونت را ابراز میکنند، باعث میشوند تا کودک این رفتارها را در خود نهادینه کند. برای آموزش مهارت کنترل خشم در کودکان باید صرفاً روی رفتار خود و بازیها و کارتونهای مورد علاقهاش باشد. رفتارها میتوانند به صورت ژنتیکی باشند اما باید بدانیم که تنها ژنتیک نمیتواند باعث بروز خشونت در افراد شود بلکه محیط نقش اصلی را ایفا میکند زیرا تا زمانی که فرد مستعد پرخاشگری آن رفتار را مشاهده نکند و آن را یاد نگیرد، فرد پرخاشگری نخواهد بود. دلایل پرخاشگری کودکان پیچیده است اما میتوان با کمی دقت و توجه از ایجاد این رفتار در کودکان جلوگیری کرد.

راههای مقابله با پرخاشگری در کودکان پیش دبستانی
تاثیر مهد کودک بر پرخاشگری کودک و نیز کودکان پیش دبستانی با توجه به سن خود به رفتارهای پرخاشگری میپردازند و قطعاً این رفتار در آنها متفاوت خواهد بود. پرخاشگری میتواند به صورت کلامی بوده و یا در صورت شدت بیشتر به صورت خشونت در بیاید اما به هر حال هر کدام از آنها غیرقابل تحمل بوده و حتماً باید از ادامهی آن جلوگیری شود. دلیل پرخاشگری کودکان میتواند با مسائل زیادی ارتباط داشته باشد اما این موضوع را حتماً باید در نظر بگیرید که همه رفتارهای انسان از خانواده سرچشمه میگیرند. این واقعیت وجود دارد که هم کلاسیها و افرادی که کودک پیش دبستانی با آنها در ارتباط است، مقابله با پرخاشگری کودکان پیش دبستانی کار سختی است و زمان و انرژی زیادی از والدین میگیرد اما بهتر است به جای درمان قبل از اینکه این رفتار در کودک به وجود آید به پیشگیری بپردازیم و بازیهایی را در اختیار او قرار دهیم که کمترین احساس خشم را در کودک ایجاد میکنند. آموزش نقش اصلی را در ایجاد رفتار ایجاد میکند که صرفاً مشاهده رفتار دیگران هم میتواند بسیار مؤثر باشد. به طور کلی عمده دلایل پرخاشگری در کودکان پیش دبستانی عبارتاند از:
• خشونتهای خانوادگی؛ و رفتارهای پرخطر در خانواده
• وجود جر و بحث و دعوا در خانواده
• رفتار پرخاشگرایانه با کودک و ...
جلوگیری و مقابله با پرخاشگری در کودکان پیش دبستانی
برای جلوگیری از بروز این رفتارها در کودک پیش دبستانی باید والدین خوبی باشیم و حتماً درباره دلایل عمده پرخاشگری در کودکان پیش دبستانی آگاهی کسب کنیم؛ زیرا در صورتی که از این موارد اطلاع نداشته باشیم، قطعاً رفتارهایی را انجام خواهیم داد که ممکن است باعث ایجاد خشونت در کودک شود. کودکان رفتارهای بزرگسالان را تقلید میکنند و در واقع آنها را الگو قرار میدهند، پس به عنوان عامل مؤثر اصلی در ایجاد رفتارهای پرخاشگرایانه در کودکان، باید در رفتارهای خود دقت کافی را داشته باشیم زیرا به سرعت حرفها و رفتارهایمان با دیگران توسط کودک ثبت و ضبط میشود. کودکان پیش دبستانی در ارتباط با کودکان دیگر و همچنین معلمها هستند و در صورتی که رفتارهای پرخاشگری از وی سر بزند، قطعاً واکنشی برای او در پی خواهد داشت که قطعاً بر روی آیندهی او هم تأثیرگذار خواهد بود. مقابله با پرخاشگری کودکان پیش دبستانی راحت نخواهد بود و نیاز به جلسات مشاوره نزد مشاور کودک با تجربه است. این کار زمان زیادی میخواهد. در واقع کودکان به حرفها گوش نمیدهند و بنابراین اصلاح رفتار در آنها سخت خواهد بود اما غیرممکن نیست.

راهکارهای درمانی برای مقابله با پرخاشگری در کودکان پیش دبستانی
در برخی موارد کار از پیشگیری گذشته است و به دلیل اختلافات زناشویی و دعواهایی که در خانواده اتفاق افتاده است، کودک دچار پرخاشگریهای کلامی، جسمی و غیره شده است که میتواند برای او مشکلات زیادی را در مدرسه ایجاد کند و از همه مهمتر اینکه عدم مقابله با این رفتارها در شخصیت کودک نهادینه شده و در بزرگسالی هم به همین شیوه رفتار خواهد کرد. دلایل پرخاشگری در کودکان به خانواده و محیط مربوط میشود اما سلامت روانی هم در گرو داشتن خانواده سالم و ایجاد حس امنیت و دوست داشته شدن در کودک است. برای درمان کودکان از بازی درمانی، قصه درمانی و روشهای نوین روانشناسی انجام میشود که با توجه به شدت رفتارها مدت زمان درمان متفاوت خواهد بود. در صورتی که رفتاری در کودک ایجاد شد که ناخوشایند است، در ابتدا نباید به آن توجه کرد زیرا این توجه باعث تشویق شدن کودک برای انجام دوبارهی آن رفتار خواهد شد در ضمن تنها نشان دادن احساس شادی نسبت به رفتار او باعث افزایش رفتار نخواهد شد بلکه تنبیه کردن و واکنش بد نشان دادن هم میتواند باعث افزایش آن رفتار شود.