تعریف کودکان با معلولیت ها و بیماری های جسمی حرکتی به دلیل گستردگی مشکلات این گروه بسیار سخت است اما به طور کلی افرادی که دچار نقض عضو، فلج حرکتی و یا قطع عضو باشند را افراد دارای معلولیت جسمی و حرکتی می‌نامند. معلولین یکی از گروه های آسیب پذیر جامعه محسوب می شوند که در بین این گروه اجتماعی، کودکان آسیب پذیرتر هستند. ناتوانی های جسمانی می توانند بر توانایی حرکت فرد، استفاده کارآمد از دست ها و پاها ، بلعیدن غذا و تنفس اثر بگذارد. شرایط جسمی معلولین جسمی - حرکتی بر اندام های داخلی آنها اثر می گذارد و ممکن است مقاومت آن ها را در برابر بیماری ها کاهش دهد. این گروه معلولیت ها طیف وسیعى را در برمى گیرد و برحسب محدودیت در حرکات و توانایی هایی در یک قسمت بدن مانند اندام هاى مختلف تقسیم بندى مى شود. کودکان معلول جسمى ــ حرکتى دست و پا و یا سایراعضاى بدن داراى نواقصى هستند که باعث ایجاد محدودیت هاى حرکتى درآن ها مى شود. تعدادی از کودکان معلول جامعه را کودکان معلول جسمی حرکتی تشکیل می دهند. این کودکان به دلایلی نمی توانند مانند کودکان هم سن خود حرکت کنند و فرآیند رشد حرکتی با تاخیر همراه هست.
مطلب مرتبط: علائم کودک معلول ذهنی
کودک معلولى که دشوارى حرکتى دارد قادر به انجام امور شخصى خود نمى باشد و باید تا حد امکان به او آموزش داد که بتواند روى پاى خودش بایستد و احساس وابستگى به دیگران نداشته باشد و اعتماد به نفس کافى بدست آورد.
انواع معلولیت های جسمی - حرکتی
کودکانی که دارای معلولیت های جسمی و حرکتی هستند انواع مختلفی دارند و اغلب آن ها را به دو گروه تقسیم بندی می کنند. کودکان دارای معلولیت جسمی و کودکان دارای بیماری یا اختلال تندرستی.
کودکان دارای معلولیت جسمی: معلولیت جسمی آن نوع ویژگی هایی است که مانع بروز کارآمد توانایی های بدنی یا جسمی کودک است.
کودکان دارای بیماری یا اختلال تندرستی: اختلالات تندرستی به آن دسته از اختلالاتی می گویند که کودک را از فعالیت عادی منع کند و یا حتی کودک اجازه ی شرکت عادی در فعالیت های مدرسه ای یا انجام امور روزانه را نداشته باشد. بیماری های با اختلالات مربوط به تندرستی نیاز به مراقبت های مداوم پزشکی دارد.
علل معلولیت‌های جسمی حرکتی
معلولیت های جسمی حرکتی کودکان می تواند علت های مختلفی داشته باشد که دو علت عمده آن مربوط به علت های مادرزادی و برخی دیگر مربوط به دلایل اکتسابی می باشد که در طول زمان و در طول زندگی نصیب فرد می شود.
معلولیت‌های مادر زادی
این دسته از معلولیت‌ها، معلولیت‌هایی است که قبل از اینکه کودک به دنیا بیاید و هنگامی که نطفه در شکم مادر در حال بسته شدن است به وجود می اید و به‌صورت ژنتیکی قابل انتقال هستند. راه‌های جلوگیری از معلولیت مادر زادی عبارت‌اند از: پرهیز از ازدواج‌های فامیلی، مراقبت‌های دوران بارداری و تغذیه صحیح مادر، اجتناب از باردار شدن در سنین بالای ۳۵ و زیر ۱۸ سال، مصرف نکردن دارو در هنگام بارداری، اجتناب از در معرض اشعه قرار گرفتن، مشاوره ژنتیک پیش از ازدواج و... .
معلولیت‌های اکتسابی
معلولیت‌های اکتسابی به معلولیت‌هایی گفته می‌شود که فرد بعد از تولد به آن دچار شده و درگیر آن می شود. تصادفات، حوادث، مسمومیت ها، بیماری های مزمن و عوارض ناشی از آنها، عوامل ژنتیکی، سوء تغذیه مادر، سن بالای مادر، دارو، اشعه، استعمال دخانیات و… می توانند سبب بروز نوعی نارسایی حرکتی در فرد شوند.
مراقبت از کودک معلول جسمى ــ حرکتى
توجه به بهداشت فردی کودک معلول بسیار مهم است و باعث پیشگیرى از بروز بیماری هاى مختلف مى شود. به کودک معلول باید آموخت که دست و صورت خود را با آب و صابون به طور مرتب بشوید. همچنین نحوه استفاده از مسواک براى تمیز کردن دندان ها را باید به او آموزش داد. شستشـوى روزانه کودک معلول جسمى ــ حرکتى از اهمیت ویژه اى برخوردار است. استحمام علاوه بر حفظ پاکیزگى بدن مى تواند نقش مؤثرى در بهبود سلامت جسمانى و آرامش روانى کودک معلول داشته باشد.
راه های درمان معلولیت های کودکان جسمی و حرکتی
راه ها و برنامه های درمان تمامی کودکان معلول جسمی و حرکتی یکسان نیست و بسته به توانایی های جسمیشان راه های درمانشان نیز متفاوت می باشد. یکی از مهم ترین مسئولیت های تیم آموزشی و توان بخشی تشخیص درست وضعیت جسمی این کودکان می باشد و در واقع بر اساس همین تشخیص هاست که محدودیت ها و توانایی های کودک به خوبی تشخیص داده می شود و کودک در مسیر درمان قرار می گیرد.
مشاهده ویدیوی: نظر روانشناس و نحوه برخورد با کودک معلول