تمامی کودکان در طی گذراندن روزهای کودکی خود مدتی دچار پرخاشگری می شوند و کاملا طبیعی است. نحوه برخورد والدین با کودک پرخاشگر و کنترل نمودن خشم او بسیار مهم است. کودکان پرخاشگر ممکن است نسبت به هر چیزی که باب میلشان باشد یا نباشد عکس العمل نشان دهند و نتوانند خشم خود را کنترل کنند. حال اگر والدین کودک نیز در چنین مواقعی نتوانند خشم خود را کنترل نمایند کودک رفتارهای پرخاشگرانه بیشتری انجام می دهد، اما رفتار مناسب والدین می تواند موجب شود که خشم کودک نیز به طور ناخودآگاه کاهش یابد. اگر کودک شما هم قادر به کنترل خشم خود نیست و با کوچکترین حرکتی عصبانی و خشمگین می شود با ما همراه باشید تا با نحوه مدیریت کودکان پرخاشگر بیشتر آشنا شوید.
علت پرخاشگری کودکان
پیش از آنکه به نحوه رفتار با کودکان پرخاشگر بپردازیم بهتر است دلایل پرخاشگری کودکان را مورد بررسی قرار دهیم. کودکان به خوبی نمی توانند احساسات خود را کنترل کنند و زمانی که نمی توانند به هدف مورد نظر خود برسند احساس ناراحتی و سرخوردگی خود را به صورت پرخاشگری و رفتارهای نامناسب نشان می دهند. شدت پرخاشگری در تمامی کودکان یکسان نیست، این بدخلقی ها در بعضی کودکان فقط به ناله و شکایت و غر زدن ختم می شود اما کودکان بسیاری نیز مشاهده می شود که عدم کنترل احساسی خود را به صورت به صورت جیغ کشیدین و گریه کردن، دست وپا زدن نشان می دهند که مدیریت آن ها دشوار تر است.
پرخاشگری در کودکان می تواند دلایل مختلفی داشته باشد و نحوه رفتار با کودکان پرخاشگر بسیار مهم است، زیرا می تواند از میزان بدخلقی های آن ها بکاهد یا آن را افزایش دهد. از جمله علل شایع پرخاشگری کودکان می توان به جلب توجه، احساس گرسنگی یا خستگی، احساس ناراحتی، نیازمندی به دریافت حس امنیت و آرامش و ... اشاره نمود. البته توجه داشته باشید کودکان بسیاری از کارهای خود را از والدین می آموزند و کودکانی که الگوهای رفتاری پرخاشگرانه دارند مانند داشتن پدر یا مادر تند خو یا عصبی، والدینی که با دیگران رفتار خشونت آموزی دارند و ... نسبت به سایر کودکان بیشتر احتمال دارد دچار پرخاشگری شوند. زیرا این رفتار نادرست را از والدین می آموزند بنابراین پدر و مادرها باید سعی کنند که الگوهای رفتاری مناسبی برای کودکان خود باشند.
نحوه مدیریت کودکان پرخاشگر
پرخاشگری در هر کودکی کم یا زیاد گاهی اوقات وجود دارد و مسئله نگران کننده ای نخواهد بود. اما در مواقعی که میزان پرخاشگری کودکان از یک حدی فراتر می رود و کنترل احساسات برای او دشوار گردد باید با استفاده از راهکارهایی میزان پرخاشگری کودکان را کاهش دهید و کمک کنید تا آن ها بتوانند به شرایط عادی باز گردند. مدیریت کودکان پرخاشگر کار دشواری نیست فقط کافی است با تکنیک های اصولی رفتار مناسب با این کودکان آشنا شوید که در زیر به بررسی آن ها می پردازیم.
1. پرهیز از گفتن کلماتی مانند ( بس کن، نکن و نه)
کلماتی این چنینی واژه های منفی هستند که کودکان با شنیدن آن ها از زبان پدر و مادر یا دیگران احساس شکست و ناتوانی می کنند در نتیجه نمی تواند احساساتش را کنترل نماید، بنابراین بهتر است از گفتن این عبارات بپرهیزید، البته نیازی نیست تمام کارهای کودک را تایید نمایید و خواسته هایش را عملی کنید فقط از کلمات مثبت جایگزین استفاده کنید. به عنوان مثال به جای گفتن به این وسیله دست نزن بگویید این وسیله ممکن است به تو آسیب برساند دوست ندارم صدمه ببینی؛ با این کار او احساس می کند چقدر برای شما اهمیت دارد و به نیاز مورد توجه قرار گرفتن او پاسخ داده شده است.
2. تجزیه و تحلیل
یکی از بهترین کارهایی که برای مدیریت کودکان پرخاشگر می توان انجام داد تجزیه و تحلیل رفتارهای آن ها برای پی بردن به علت پرخاشگری است. با این روش متوجه می شوید چه چیزی باعث نگرانی او و بروز چنین عکس العملی شده است. علل پرخاشگری در کودکان متفاوت است، ممکن است فرزند شما در اثر بی خوابی، خستگی، بی حوصلگی، گرسنگی و یا .... پرخاشگری نمایید، بنابراین بهتر است پس از پی بردن به علت بدخلقی کودک تغییراتی را ایجاد نمایید و در حد امکان خواسته او را برآورده سازید.
3. زمان دادن به کودک
در صورتی که فرزندتان رفتار پرخاشگرانه ای داشت نباید از او بخواهید که بلافاصله رفتار خود را تغییر دهید و باید به او فرصت دهید، زیرا در غیر اینصورت در مقابل شما ایستادگی می کند و بیشتر تحریک می شود رفتار نا مناسب خود را تکرار نماید.
4. برقراری ارتباط چشمی
از بهترین تکنیک های نحوه مدیریت کودکان پرخاشگر برقراری تماس چشمی با آن ها است. همانطور که می دانید ارتباطاتی که با تماس چشمی با طرف مقابل همراه است تاثیر گذاری بیشتری خواهد داشت. بنابراین برای آنکه بهتر بتوانید کودک پرخاشگر خود را آرام نمایید به جای فریاد زدن و دستوردادن از فاصله ای دور به او نزدیک شوید و تا هم قد او شدن خود را خم نمایید تا بتوانید با نگاه کردن به چشم های او با لحنی صمیمی اما قاطعانه با او صحبت کنید.
5. الگوی مناسبی برای او باشید
بهترین روش درمانی و موثر در مدیریت کودکان پرخاشگر یک الگو خوب بودن برای آن ها است، زیرا کودکان کاملا تحت تاثیر رفتارهای والدین خود قرار دارند. زمانی که شما گاهی اوقات به دلیل شرایط نامناسبی که وجود دارد عصبانی شوید و رفتار نامناسبی از خود نشان دهید، کودک نیز دیر یا زود همان رفتار شما را تکرار خواهد نمود. بنابراین بهتر است در هر شرایطی آرامش خود را حفظ نمایید زیرا شما الگوی رفتاری کودک خود هستید و باید از شما آرامش، مسئولیت پذیر بودن و ... را بیاموزد.
6. دادن حق انتخاب به کودکان
نحوه رفتار با کودکان پرخاشگر بسیار مهم است و بهتر است به جای جر و بحث های طولانی با کودک در مورد انتخاب چیزی و مزایا و معایب آن، به او حق انتخاب بدهید. با این روش او با تصمیم گیری آشنا می شود و نوعی قدرت را در خود احساس می کند که موجب خوشحالی او خواهد شد. به عنوان مثال اجازه دهید خودش انتخاب نماید زمانی که از کلاس ورزشی به خانه بر می گردد دوست دارد ابتدا کارتون مورد علاقه اش را نگاه کند یا لباس هایش را عوض نماید.
7. بازی بسازید
انجام کارهای روزمره زندگی مانند مسواک زدن ممکن است برای کودکان چندان خوشایند نباشد و برای انجام آن بد خلقی نمایند. اما اگر شما این کارها را در قالب یک بازی از او بخواهید قطعا برای او هیجان انگیز خواهد بود و با اشتیاق آن ها را انجام می دهد و دیگر آن حالت خسته کننده را ندارد. به عنوان مثال شعری در مورد مسواک زدن به او بیاموزید که با هم بخوانید، مسواک های زیبا برای او بخرید، از سفید شدن و زیبایی دندان هایش و فواید مسواک زدن تعریف نمایید و ...
8. در صورت نیاز کمک بگیرید
ممکن است شما به تنهایی نتوانید رفتارهای پرخاشگرانه کودک خود را کنترل نمایید و مسئولیت های زیادی را در زندگی به دوش داشته باشید که نتوانید وقت بیشتری را به این کار اختصاص دهید، بنابراین بهتر است از همسر خود و سایر دوستان و نزدیکان کمک بگیرید که شما را در این مسیر همراهی نمایند تا راحت تر بتوانید رفتارهای پرخاشگرانه کودکتان را مدیریت نمایید. البته بهتر است که با یک مشاور کودک نیز صحبت کنید.
